ساخت گنبد و گلدسته در تبریز

پروژه ی ساخت گنبد و گلدسته در تبریز توسط گنبد و گلدسته سازی لطیفی از نمونه کار های اخیر این مجموعه به شمار می رود. این گنبد و گلدسته در نزدیکی تبریز، ما بین شبستر و سلماس تا تسوج ساخته شده است. ساخت این گنبد و گلدسته برای مسجد صاحب الزمان انجام گرفته است و جنس این گنبد و دو گلدسته فلزی است. برای سفارش هر نوع گنبد و گلدسته ابتدا باید با تفاوت ها و معایب و مزایای انواع آن آشنا شد.

انواع گنبد

گنبد و گلدسته از نظر مصالح به دو دسته  تقسیم  می شوند .

دسته اول: گنبد وگلدسته های فلزی پیش ساخته شده که از جنس فلز هستند . این نوع گنبد و گلدسته ها به صورت آماده در محل نصب می شود .و از مزایای آن می توان

• – آماده سازی و نصب سریع و آسان
• –  هزینه ساخت پایین تر نسبت به نوع غیر فلزی 
• –  تنوع از نظر طرح و نقش و نگار و جنس  آن همچنین زیباییش را نام برد.

واز معایب آن کاهش شفافیت آن طی مرور زمان طولانی است. 

دسته دوم : نوع غیر فلزی گنبد که در ساخت آن  از آجر و کاشی استفاده می شود  و باید در محل  بنا ساخته شود . از محاسن آن میتوان به دوام و ماندگاری بالای آن اشاره کرد.

و از معایب گنبد و گلدسته های کاشی و بتنی می توان موارد زیر را برشمرد:

• –کم بودن تعداد استادکاران مجری
• – وقت گیر بودن ساخت این نوع

مساجد مهم تبریز

مسجد علیشاه

قدمت: دوره ایلخانی

آدرس : خیابان امام، اول خیابان شهید طالقانی

معرفی کوتاه: بخشی از ایوان جنوبی ارک علیشاه که پس از زلزله های مهیب تبریز باقی مانده است نشان از مجموعه ای عظیم دارد که ویران گشته است. بنابر گمانه زنی های باستان شناسی و معماری گنبد این ایوان بزرگتر از ایوان مداین بوده و سیاحان را همواره مدحوش زیبایی و عظمت خود می کرده و عظمت این بنا بارها در کتب تاریخی ذکر شده است. با استناد به اسناد موجود گنبد فروریخته این بنا الگوی ساخت گنبد های عظیم جهان قرار گرفته است.

مسجد جامع تبریز

قدمت: سلجوقی

آدرس : بازار بزرگ تبریز

معرفی کوتاه: مسجد جامع تبریز که در کتب تاریخی از آن به عنوان جامع کبیری نیز یاد شده است از ابتدای تاسیس مسجد جامع شهر و بازار تبریز بوده است.

قدیمی ترین بخش آن شبستان وسیع و تاق و گنبدهای استوار بر ستون های هشت گوش آجری آن می باشد. این مسجد در دوره ایلخانی مورد توجه و مرمت قرار گرفت که محراب گچ بری آن یادگار مغولان می باشد. همچنین در دوران آق قویلون ها گنبدی زیبا مزین به کاشیکاری های معرق در آن ساخته شد که همچنان پا برجاست.ولی بنای کلی امروزی مسجد بعد از زلزله در دوران قاجار مرمت و ساخته شده است.

ساخت گنبد و گلدسته برای مسجد

كارشناسان برای ساخت گنبد و گلدسته كه يكی از اصلی ترين رمز پردازی‌ها در مساجد است، رموز و دلايل خاصی را مطرح كرده‌اند، بعضی می‌گويند كه گنبد مانند سر انسان است و دو گلدسته، مانند دو دست كه به حالت التجا و التماس و خواهش در كنار سر، رو به آسمان و رو به ذات اقدس الهی بلند شده است؛ مانند كسی كه دست‌هايش را در جلوی سر و صورت، حتی از سر بالاتر هم برده است و دعا می كند گرچه اين تشبيه جالبی است، اما فلسفه اصلی گنبد و گلدسته، فراتر از اين است.
عده‌ای ديگر گنبد و گلدسته را شاخص‌هايی بلند برای ديد، شكوه سازی و راهنمايی از دور دانسته‌اند، ولی آن چه در بحث گنبد و گلدسته بايد در نظر داشت، اين است كه طبق نظر پيشكسوتان معماری، ايده آل قضيه در عناصر معماری اين است كه هر عنصری در معماری، بايد هم عملكرد و هم زيبايی داشته باشد.
بعضی ديگر، گنبد و گلدسته را برای قبله يابی می‌دانند در مكتب تشيع، خطر عمود منصف بر خط و اصل دو گلدسته را، تأمين كننده جهت قبله می‌دانند. یکی دیگر از نماد شناسی های ساخت گنبد کنار گلدسته نماد دو فرشته ی نگهبان انسان با نامهای رقیب و عتید می باشد که برگرفته از آیه ی ۱۸ سوره ق ( ما یلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ ) است. این دو فرسته که موسوم به فرشته های حفظه هستند نیز می توانند علتی برای ساخت دو گلدسته کنار گنبد و نگهبانی از آن باشند.

کلمات کلیدی:

ساخت گنبد و گلدسته در تبریز

ساخت گنبد و گلدسته فلزی

ساخت مناره

ساخت گنبد و گلدسته در شبستر

ساخت گلدسته فلزی در سلماس

گنبد و گلدسته سازی لطیفی